Kompost to nawóz organiczny, który powstaje głównie z odpadów roślinnych i zwierzęcych. Powstaje on w procesie kompostowania, czyli tlenowym rozkładzie odpadów przez mikroorganizmy. Kompost jest świetnym pomocnikiem każdego zapalonego ogrodnika w jego ogrodzie do nawożenia drzew, krzewów, warzyw i owoców. Jest bogatym źródłem materii organicznej i najtańszym materiałem do nawożenia gleby. Dzięki kompostowi gleba będzie naturalnie wzbogacona o składniki mineralne i organiczne.
Jak zrobić kompost?
Aby założyć kompostownik, należy przede wszystkim wybrać miejsce. Jest to szczególne ważne, ponieważ kompost potrzebuje zacienionego miejsca, aby nie wysychał oraz musi być dobrze napowietrzone. Grunt pod kompostownikiem powinien być spulchniony, aby organizmy glebowe mogły się do niego dostać, np. dżdżownice. Najlepiej zrobić kompost w miejscu mało uczęszczanym, miejsce kompostowania może wydzielać nieprzyjemny zapach, przez rozkład materii organicznej.
Kolejną rzeczą jest wybór rodzaju kompostownika w którym zrobimy kompost. Istnieje wiele rodzajów kompostowników, najpopularniejsze są drewniane – jest prosty w wykonaniu i przewiewny. Kompostownik może być również plastikowy są one dostępne w różnych kształtach i pojemnościach, są łatwe w montażu i estetyczne w wyglądzie. Zakupić taki kompostownik możemy w większości sklepów ogrodniczych. Możemy również zbudować prosty kompostownik sami wykorzystując do tego np. palety i kompostować w pryzmie. To jaki kompostownik wybrać zależy od indywidualnych preferencji i możliwości w ogrodzie.
Można wrzucić do kompostu ogrodowego większość resztek roślinnych, które produkujemy w naszych domach, czyli obierki oraz resztki z warzyw i owoców, skoszona trawa, gałęzie, liście, chwasty, przyschnięte kwiaty. Dać na kompost możemy także fusy z kawy i herbaty, skorupki jaj, słoma czy nawet popiół.
Jak układać warstwy kompostu?
Niezależnie od miejsca i formy kompostownika należy pamiętać o odpowiednim ułożeniu kompostu. Materiał kompostowany należy układać warstwami i w miarę możliwości należy używać różnego rodzaju materiału. Układamy poszczególne warstwy kompostu tak, aby warstwy z dużą ilością azotu (zielone odpady), przekładały się z warstwami „węglowymi”, czyli z zdrewniałymi częściami roślin.
Na dnie kompostu stosować należy grubą warstwę gałęzi i pędów, aby pełniły funkcję drenującą. Następnie trzeba ułożyć pryzmę kompostową, która ma za zadanie pochłaniać wymywane z górnych warstw kompostu składniki pokarmowe. Idealnym materiałem, aby wykonać pryzmę kompostową jest zeszłoroczny kompost lub zamiast kompostu można użyć torfu i słomy. Następnie można użyć do produkcji kompostu mieszanych warstw z resztek organicznych. Kolejne warstwy kompostu układamy na zmianę.
Kompost należy regularnie mieszać i przerzucać co ok. 2-3 tygodnie, aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza. Jeśli zapach kompostu jest nieprzyjemny, może to oznaczać, że materiał kompostowany jest zbyt jednorodny i zaczyna gnić.
Podczas zimy pryzmę kompostową należy zakryć materiałem izolującym.
Czego nie wrzucać do kompostownika?.
Błędy w kompostowaniu mogą zniszczyć nawóz organiczny, który próbujemy stworzyć. Nie należy wrzucać do kompostownika gotowanych ryb, mięsa, kości, cytrusów i wszelkich owoców egzotycznych. Poza tym nie najlepiej sprawdzą się do przygotowania kompostu, odpady zwierzęce, zadrukowany papier, leki czy chwasty z nasionami. Nie nadaje się na kompost również dąb, olcha i orzech włoski – zawierają garbniki, które hamują procesy rozkładu materiału.
Jakie jest zastosowanie kompostu?
Głównym zastosowaniem kompostu jest oczywiście nawożenie gleby. Kompost jest naturalnym nawozem, który możemy wykorzystywać w domowych uprawach roślin. Jest bezpieczny dla środowiska, a przede wszystkim dla człowieka.
Kompost również poprawia strukturę gleby. Zawartość próchnicy w kompoście powoduje, że gleba jest pulchna i zapobiega jej zbijaniu się i zapewnia dostęp powietrza. Dzięki temu powstaje gleba próchnicza, która jest najbardziej pożądana przez wszystkich ogrodników.
Wykorzystać kompost ogrodowy można także do nawożenia roślin doniczkowych.
Kompost ma jedną mała wadę, jego brak jednorodności nawozu, który zależy od składników w kompostowanym pryzmie. Przy małych uprawach nie jest to szczególnie istotne. Natomiast warto stosować kompost w ogrodzie w sposób ciągły, ponieważ rzeczywiste zmiany w glebie i wyglądzie roślin można zaobserwować po kilku latach nawożenia kompostem.
Zalety kompostu
Główną zaletą kompostu jest jego naturalność i ekologiczność. Bogaty w wartości organiczne, mineralne oraz witaminy niezbędne do wzrostu roślin. Pomijając już względy nawożenia – co jest niewątpliwą zaletą – można wykonać ściółkowanie kompostem oraz uzupełnienia warstwy próchniczej.
Kolejną zaletą kompostu jest jego niski koszt, praktycznie zerowy, gdyż do jego budowy wykorzystujemy głównie odpady pochodzące z ogrodu lub gospodarstwa domowego. Praca włożona w zakładanie kompostownika jest niewielka i łatwa.
Pełnowartościowy kompost niezależnie od zastosowanej dawki jest bezpieczny dla roślin i zwierząt żyjących w ogrodzie, w przeciwieństwie do spalania suchych roślin, które szkodzi środowisku.
Dojrzewanie kompostu
Proces dojrzewania kompostu trwa około 1,5 roku, jednak czas uzyskania kompostu może być różny, ze względu na warunki atmosferyczne oraz budowy warstw kompostu. Aby dojrzewanie kompostu było efektywne temperatura kompostu powinna być wysoka, po rozpoczęciu rozkładu może sięgać nawet 60°C.
Możemy przyspieszyć proces kompostowania, zapewniając odpowiednie warunki do rozkładu materii organicznej. Szybsze powstanie kompostu można uzyskać, używając specjalnych preparatów zawierających mikroorganizmy do kompostowania, rozdrabniając materiał organiczny przeznaczony do kompostowania lub wrzucenie dżdżownic zebranych w ogrodzie.
Wiadomo, że kompost już dojrzał gdy charakteryzuje się ciemnobrunatnym kolorem oraz jednolitą strukturą, w której nie widać fragmentów roślin oraz przyjemnym zapachem świeżej ziemi. Oprócz tego dojrzały kompost jest wolny od dżdżownic, bo te już wykonały swoją pracę. Kompost jest gotowy do nawożenia upraw.
Niewykorzystany, rozłożony kompost można użyć do produkcji nowego kompostu w kolejnym roku.
Podsumowanie
Kompost jest idealnym nawozem organicznym, którego wykonanie jest proste i tanie. Należy pamiętać, żeby odpowiednio wybrać miejsce na kompostownik oraz rodzaj kompostownika.
Dzięki stosowaniu kompostu gleba staje się żyzna, pulchna i przewiewna, a co za tym idzie poprawia wzrost i rozwój roślin. Warto stosować kompost, ponieważ nie ma szkodliwego wpływu na rośliny, czy też zwierzęta niezależnie od zastosowanej dawki. Poprzez kompostowanie odpadów organicznych z naszego gospodarstwa domowego przyczyniamy się do ochrony środowiska i zmniejszenia ilości produkowanych odpadów. Kompost to idealny składnik podłoża do ekologicznych upraw.
