Kod kreskowy to graficzna reprezentacja informacji poprzez kombinację ciemnych i jasnych elementów, ustaloną według symboliki reguł opisujących budowę kodu. Kod ten przeznaczony jest dla czytników elektronicznych, ma na celu umożliwienie automatycznego odczytywania informacji. Głównym zastosowaniem kodu kreskowego jest automatyczna identyfikacja produktów w szeroko pojętej logistyce.
Zasady działania kodu kreskowego
W trakcie odczytywania kodu techniką skanowania, światło pochodzące z czytnika, uformowane w cienką wiązkę (laser), przesuwa się wzdłuż czytanego kodu, w danym momencie oświetla niewielki punkt kodu, następnie światło to jest odbijane przez jasne elementy kodu (przerwy), a pochłaniane przez jego ciemne elementy (kreski), co odczytuje fotodioda. Światło odbite od przerw powoduje powstanie w czytniku silniejszych sygnałów elektrycznych, natomiast w wyniku braku odbicia powstają sygnały słabsze. W zależności od grubości kresek i przerw różny jest też czas trwania poszczególnych sygnałów. Czas trwania każdego impulsu koduje informacje, które są tłumaczone przez dekoder czytnika na cyfry, litery lub inne znaki i przesyłane do komputera.
Zastosowanie kodów kreskowych
Kody kreskowe służą do unikatowej identyfikacji produktów, usług, uczestników przestrzeni handlowej, społecznej, przedmiotów i wytworów ludzkich, dla których istotne jest automatyczne rozpoznanie. Do najważniejszych zastosowań kodów kreskowych zaliczamy:
- identyfikację jednostek handlowych, za jednostkę handlową uważa się dowolny produkt lub usługę, której można nadać cenę i która przepływa przez łańcuch dostaw;
- identyfikację jednostek logistycznych, czyli takich jednostek, które zostały utworzone dla potrzeb transportu i magazynowania oraz podlegają procesom identyfikacji, śledzenia i zarządzania podczas przepływu przez łańcuch dostaw;
- identyfikację zasobów, a konkretniej zasobów trwałych przedsiębiorstwa, np. opakowań zwrotnych
- identyfikację lokalizacji, służącej do identyfikacji obiektów, którym można nadać adres;
- identyfikację relacji usługowych;
- inne zastosowania, takie jak znakowanie kuponów, kwitów zwrotnych, rachunków, telefonów komórkowych, przesyłek kurierskich, recept, leków.
Rodzaje kodów kreskowych
Podział według wymiarowości:
- kody kreskowe jednowymiarowe – informacje zapisywane są w jednej linii w postaci kresek;
- kody kreskowe dwuwymiarowe piętrowe – rozwinięcie kodów jednowymiarowych polegające na istnieniu kilku linii kodu, jedna pod drugą;
- kody kreskowe dwuwymiarowe matrycowe – informacja zapisana jest na określonej powierzchni, najczęściej do zapisu stosowane są kwadraty, rzadziej kreski;
- kody kreskowe złożone – występują w nich jednoczenie elementy kodów jednowymiarowych i dwuwymiarowych;
- kody trójwymiarowe – są to zazwyczaj kody jednowymiarowe wytłoczone na różnego rodzaju powierzchni.
Podział według szerokości kresek:
- kody o jednej szerokości kresek;
- kody o dwóch szerokościach kresek;
- kody o wielu szerokościach kresek (tzw. modularne).
Podział według rodzaju kodowanych symboli:
- numeryczne – kodowane są jedynie cyfry w systemie dziesiętnym;
- alfanumeryczne – kodowane są cyfry i inne oznaczenia.
Podział według ciągłości kodów:
- kody ciągłe – brak przerwy między kodowanymi znakami;
- kody dyskretne – występują przerwy pomiędzy kodowanymi znakami.
Zalety stosowania kodów kreskowych
Kody kreskowe są od wielu dekad międzynarodowym standardem oznaczania produktów, usług, pomocnych między innymi w handlu i logistyce, w zarządzaniu zasobami przedsiębiorstw. Kod kreskowy jest uniwersalnym językiem komunikacji, który nie wymaga znajomości ani języków naturalnych, ani języków sztucznych.
Ponadto kody kreskowe znacznie skracają czas potrzebny na identyfikację towaru, eliminują błędy ludzkie, a dane zapisane w kodach są szybko dostępne.
W skrócie kod kreskowy to niezwykle ważne narzędzie, które ułatwia automatyzację i śledzenie danych, przyczyniając się do efektywniejszego funkcjonowania wielu branż i usług.
